ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Μια αναλυτική προσέγγιση πολιτικής και στόχων …

1. Ερώτηση:   Ποιό είναι το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την αξιολόγηση εκπαιδευτικού  έργου (ΑΕΕ);

1. Απάντηση: Το βασικό νομοθετικό πλαίσιο που αφορά την (ΑΕΕ) είναι:

1.  Ν. 2524/1997 άρθρο 8: Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Υπουργός Αρσένης - ΠΑΣΟΚ) στο εξής νόμος Αρσένη.
2.   Ν. 2986/2002 άρθρο 4 και 5: Αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου των εκπαιδευτικών (Υπουργός Ευθυμίου - ΠΑΣΟΚ) στο εξής νόμος Ευθυμίου.
3.  Ν. 3848/2010 - άρθρο 4: Προγραμματισμός και αξιολόγηση δράσης σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών. (Υπουργός Διαμαντοπούλου- ΠΑΣΟΚ) στο εξής νόμος Διαμαντοπούλου.
4. Ν.4142/2013 Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας στην Εκπαίδευση (εξωτερική αξιολόγηση) (Υπουργός Αρβανιτόπουλος – ΠΑΣΟΚ, ΝΔ) στο εξής νόμος ΑΔΠΕ. 
5. Π.Δ.152/2013 Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών (Υπουργός Αρβανιτόπουλος – ΠΑΣΟΚ, ΝΔ) στο εξής ΠΔ Αξιολόγησης.
6.   Υ.Α. 30972/15.03./2013: Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου της Σχολικής Μονάδας – Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης (Υπουργός Αρβανιτόπουλος – ΠΑΣΟΚ, ΝΔ).  στο εξής ΥΑ Αξιολόγησης.
7.  Επίσης για την υλοποίηση της ΑΕΕ εκδόθηκε από τον υφυπουργό Κεδίκογλου η Εγκύκλιος εφαρμογής της ΑΕΕ 190089/10.12.13 στο εξής εφαρμοστική εγκύκλιος.
8.  Η αξιολόγηση συνδέεται de facto με το Ν.4024/2011 στο εξής  Μισθολόγιο-Βαθμολόγιο Δ.Υ.  

2. Ερώτηση: Η αξιολόγηση αφορά μόνο το σχολείο ή και τον εκπαιδευτικό;

2. Απάντηση: Σύμφωνα με το προαναφερθέν νομικό πλαίσιο η αξιολόγηση έχει τρία στάδια:

1.    Αξιολόγηση σχολικής μονάδας (αυτοαξιολόγηση)

2.    Αξιολόγηση των εκπαιδευτικών,

3.     Εξωτερική αξιολόγηση σχολείων από την Αρχή Διασφάλισης Ποιότητας στην Εκπαίδευση

Το Υπουργείο σχεδιάζει να αρχίσει την υλοποίηση σταδιακά από το τρέχον έτος.

3. Ερώτηση:   Πώς θα ξεκινήσει  η διαδικασία αυτή;

3. Απάντηση: Με βάση την εγκύκλιο του Υφυπουργού Κεδίκογλου (190089/10. 12. 2013)

a.      Γενική εκτίμηση της εικόνας του σχολείου: Με την αποτίμηση 15 συνολικά «δεικτών ποιότητας» του εκπαιδευτικού έργου στο σχολείο. Ζητείται να ολοκληρωθεί η διαδικασία μέχρι το Μάιο του 2014 και στη συνέχεια καλείται ο Διευθυντής του σχολείου να συντάξει και να αποστείλει (ως τον Ιούνιο του 2014) την « Έκθεση της γενικής εκτίμησης της εικόνας του σχολείου»  στο δίκτυο πληροφόρησης της ΑΕΕ.

b.      Επιλογή και διαμόρφωση του Σχεδίου Δράσης του σχολείου: Με βάση την Υ.Α.  30972/15.03./2013 καλείται ο Διευθυντής σε συνεργασία με το Σύλλογο Διδασκόντων να συντάξει και υποβάλλει το Σχέδιο μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου 2014 για να υλοποιηθεί κατά το σχολικό έτος 2014-15.

c.      Ετήσια έκθεση Αξιολόγησης του σχολείου: (αποτελέσματα και συμπεράσματα υλοποίησης του σχεδίου δράσης), συντάσσεται στο τέλος της χρονιάς, ουσιαστικά από τον Ιούνιο του 2015, με ευθύνη του Διευθυντή,  σε συνεργασία με το Σύλλογο Διδασκόντων και τους Σχολικούς Συμβούλους, δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του σχολείου και  υποβάλλεται στην οικεία Διεύθυνση Εκπαίδευσης και στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης μέσω του Δικτύου Πληροφόρησης της ΑΕΕ.

4. Ερώτηση:  Ποιοι υλοποιούν τη διαδικασία αυτή;

4. Απάντηση:  Όσον αφορά στην ΑΕΕ ο νόμος Διαμαντοπούλου ορίζει ότι το Πρόγραμμα Δράσης και η Έκθεση Αξιολόγησης, καταρτίζονται με ευθύνη του Δευθυντή της σχολικής μονάδας σε συνεργασία με το Σύλλογο Διδασκόντων και τους Σχολικούς Συμβούλους.

Η ΥΑ αξιολόγησης ορίζει ότι την  ευθύνη εφαρμογής της διαδικασίας αξιολόγησης έχουν ο Διευθυντής και ο Σύλλογος Διδασκόντων του σχολείου.

Τέλος η εφαρμοστική εγκύκλιος ορίζει ότι …την ευθύνη της υλοποίησης έχουν οι Διευθυντές των σχολικών μονάδων, με την επιστημονική /παιδαγωγική στήριξη των Σχολικών  Συμβούλων και τη διοικητική των Δ/ντών  Διευθύνσεων…

Όσον αφορά στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού το ΠΔ Αξιολόγησης ορίζει ότι οι εκπαιδευτικοί της σχολικής τάξης, αξιολογούνται στα κριτήρια της διοικητικής αξιολόγησης από τους διευθυντές των οικείων σχολικών μονάδων και στα κριτήρια της εκπαιδευτικής αξιολόγησης οι εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης από τους οικείους σχολικούς συμβούλους και οι εκπαιδευτικοί Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από τους σχολικούς συμβούλους ειδικότητας….

Όσον αφορά στην εξωτερική αξιολόγηση ο νόμος ΑΔΠΕ ορίζει μια ανεξάρτητη διοικητική αρχή με την επωνυμία «Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» (Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε.)  

Αυτή μεταξύ των άλλων «…αξιολογεί την ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων, …. εποπτεύει τις διαδικασίες αξιολόγησης των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στις οποίες μπορεί να συμμετέχει με όργανα ή εκπροσώπους της… διαμορφώνει, οργανώνει, εξειδικεύει, τυποποιεί και δημοσιοποιεί εκ των προτέρων τις διαδικασίες αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και τα σχετικά κριτήρια και δείκτες, ….» 

5. Ερώτηση:  Γιατί ενώ είμαστε 4 μήνες μόνο από το τέλος  της σχολικής χρονιάς το ΥΠΑΙ επείγεται να ξεκινήσει τη διαδικασία από φέτος;

5. Απάντηση: Όπως επισημαίνουν στην εφαρμοστική εγκύκλιο … σκοπός της Αξιολόγησης του Εκπαιδευτικού Έργου (ΑΕΕ) κατά το πρώτο έτος της εφαρμογής του θεσμού (δηλαδή 2013-14) είναι η εισαγωγή του πνεύματος της «αυτοαξιολόγησης» στο σχολείο και η ανάπτυξη  σχέσεων συνεργασίας και εμπιστοσύνης στην εκπαιδευτική κοινότητα

Τονίζουν επίσης ότι … η γενική εκτίμηση της εικόνας του σχολείου αποτελεί βασική διαδικασία της ΑΕΕ και αποσκοπεί στην εισαγωγή του πνεύματος της «αυτοαξιολόγησης» στο σχολείο

Σχολιασμός: Είναι φανερό (τονίζεται σε κάθε ευκαιρία και από τους Σχολικούς Συμβούλους) ότι αυτό που ενδιαφέρει πρωτίστως το Υπουργείο σήμερα είναι η ανάπτυξη «κουλτούρας αξιολόγησης», «του πνεύματος της αυτοαξιολόγησης» όπως σημειώνει η εφαρμοστική, που σημαίνει με απλά Ελληνικά να εξασφαλίσουν τη συμφωνία, συναίνεση και συμμετοχή των Συλλόγων Διδασκόντων στη διαδικασία υλοποίησης της ΑΕΕ.

Και τίποτα άλλο να μην επιτευχθεί φέτος αν οι σύλλογοι συναινέσουν, έχουν εξασφαλιστεί οι καλύτερες προϋποθέσεις για να αρχίσουν από τη νέα σχολική χρονιά να υλοποιούνται απρόσκοπτα όλες οι επόμενες διαδικασία που αναφέραμε

6. Ερώτηση:    Ποιο είναι το περιεχόμενο της όλης διαδικασίας ΑΕΕ για φέτος;

6. Απάντηση: Η εφαρμοστική εγκύκλιος θέτει το φετινό πλαίσιο: …. κατά το πρώτο στάδιο θα δοθεί έμφαση σε ζητήματα που συνδέονται άμεσα με τη βελτίωση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου όπως:

·       η δημιουργία, βελτίωση και επικαιροποίηση της ιστοσελίδας του σχολείου,

·        η διαμόρφωση ή ο εκσυγχρονισμός του εσωτερικού κανονισμού του σχολείου,

·        η οργάνωση της λειτουργίας του συλλόγου διδασκόντων και

·       η βελτίωση των σχέσεων με το σύλλογο γονέων και την μαθητική κοινότητα…..

7. Ερώτηση:    Όλη η διαδικασία μου φαίνεται εξαιρετικά επίπονη και γραφειοκρατική.

7. Απάντηση: Η εφαρμοστική εγκύκλιος αναφέρει σχετικά:

1.    Η έναρξη των διαδικασιών της ΑΕΕ στο σχολείο γίνεται με τον καθορισμό των ομάδων εργασίας και ολοκληρώνεται στο τέλος του σχολικού έτους με την έγκριση των αποτελεσμάτων σε τακτικές ή έκτακτες ολομέλειες του συλλόγου διδασκόντων, σύμφωνα με  ….

2.  Ο Σύλλογος των Διδασκόντων κάθε σχολικής μονάδας για τον προγραμματισμό, την οργάνωση και τον συντονισμό της διαδικασίας των ομάδων εργασίας, μπορεί να συνεδριάσει και σε ώρες που ο ίδιος θεωρεί κατάλληλες, εκτός ωραρίου εργασίας.

Σχολιασμός: Η συμμετοχή στη διαδικασία ΑΕΕ σηματοδοτεί εκτός των άλλων μια ατέρμονη γραφειοκρατική διαδικασία με μεγάλο όγκο δουλειάς, με ολομέλειες συλλόγων που θα πρέπει να συνεδριάζουν για τον καθορισμό, καταγραφή και εκτίμηση όλων όσων ζητούνται, με το Διευθυντή του σχολείου χαμένο μέσα στα στοιχεία και στις εκθέσεις που θα πρέπει να συνταχθούν και αποσταλούν, με εκπαιδευτικούς που ένα μεγάλο μέρος του χρόνου τους θα καταγράφουν, απογράφουν, αναλύουν δείκτες και παραμέτρους  και θα συντάσσουν προτάσεις.

Ο εξωδιδακτικός αυτός φόρτος εργασίας συνιστά εμφανή αποπροσανατολισμό από την παιδαγωγική εργασία  του εκπαιδευτικού.

Επιπλέον η εφαρμοστική εγκύκλιος προτείνει τη λύση να συνεδριάζει ο Σύλλογος και σε ώρες που ο ίδιος θεωρεί κατάλληλες, εκτός ωραρίου εργασίας. Επειδή λοιπόν υπάρχουν και οι παιδαγωγικές και άλλες αναγκαίες συνεδριάσεις του συλλόγου του σχολείου που κι αυτές απαιτούν χρόνο εκτός ωραρίου, γιατί να μη γίνονται έξτρα συναντήσεις τα βράδια ή και τις μέρες του Σαββατοκύριακου, να μπορούμε και με την ησυχία μας να δούμε τα θέματα που τίθενται!! Πιστεύετε ότι αυτό φαντάζει εξωπραγματικό; Δεν έχετε παρά να δείτε το παράδειγμα των σχολείων που είχαν ενταχθεί και δούλεψαν στο πιλοτικό πρόγραμμα αυτοαξιολόγησης του 2010-12.

Αυτή η διαδικασία σημαίνει ένταση της εργασίας του εκπαιδευτικού αφού με την εντατικοποίηση (και) της (εξωδιδακτικής) εργασίας του καλείται να εργαστεί περισσότερο χρόνο και βέβαια με τον ίδιο  ή και λιγότερο (βλέπε αύξηση φορολογίας, χαράτσια κλπ) μισθό, αφού βεβαίως τα 3,5 εκατ. € που διατίθενται για το έργο της αξιολόγησης είναι για άλλους, δεν είναι γιαυτόν.

Επιπλέον η όλη διαδικασία οδηγεί στη (περεταίρω) διάχυση  της εκπαιδευτικής εργασίας. Με τον όρο αυτό εννοούμε συνεχή αύξηση του μέρους της εργασίας που ανατίθεται στον εκπαιδευτικό πέρα από το αποκλειστικό εργασιακό του αντικείμενο, χωρίς πρόσθετη αμοιβή και χωρίς πολλές φορές να είναι ειδικευμένος σε αυτό.

Ο εκπαιδευτικός ολοένα και περισσότερο αναγκάζεται να παρέχει υπηρεσίες πέραν του καθαρώς εκπαιδευτικού του έργου, με αποτέλεσμα να διογκώνεται ο χρόνος που αφιερώνει σε διοικητικές και άλλες δραστηριότητες, για παράδειγμα ο εθελοντισμός, τα λογής λογής Ευρωπαϊκά Προγράμματα, η Επιχειρηματικότητα στα σχολεία, η Αγωγή σταδιοδρομίας, και μάλιστα όχι μέσα από το καθαρά επιστημονικό του αντικείμενο αλλά με πρόχειρες ασυνάρτητες οδηγίες για ζητήματα μάλιστα που είναι  ολότελα αναρμόδιος.

8. Ερώτηση: Οι Σχολικοί Σύμβουλοι νομιμοποιούνται να παρεμβαίνουν με τόση ένταση για το θέμα της ΑΕΕ στα σχολεία; Ποιος είναι ο ρόλος τους στη διαδικασία ΑΕΕ ;

8. Απάντηση: Με βάση το νομικό πλαίσιο της αξιολόγησης για την αξιολόγηση της σχολικής μονάδας την ευθύνη σε περιφερειακό επίπεδο έχουν οι Π.Δ. Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Χώρας και οι Διευθύνσεις Π.Ε. και Δ.Ε. (ΥΑ αξιολόγησης).

Οι Διευθυντές των σχολείων, εποπτεύουν και συντονίζουν τις διαδικασίες εφαρμογής και  διευκολύνουν τις συνεργασίες και την επικοινωνία μεταξύ των εκπαιδευτικών.

Ο ρόλος των Σχολικών Συμβούλων είναι να ενημερώνουν καθοδηγούν και υποστηρίζουν παιδαγωγικά την ανάπτυξη των διαδικασιών της «αυτοαξιολόγησης» και την εφαρμογή του θεσμού στο σχολείο (εφαρμοστική εγκύκλιος).

Σε καμία περίπτωση δεν νομιμοποιείται με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο ο Σχ. Σύμβουλος να παρεμβαίνει σε θέματα της δικαιοδοσίας του Συλλόγου Διδασκόντων, πόσο μάλλον να συντονίζει και το χειρότερο σε κάποιες περιπτώσεις να ασκεί πίεση, να θέτει προθεσμίες κλπ.

Αυτό αποτελεί υπέρβαση του ρόλου του στην ΑΕΕ και δεν θα πρέπει ο Σύλλογος και κυρίως ο Διευθυντής του σχολείου να το επιτρέπει.

Σχολιασμός: Είναι γεγονός ότι μεγάλο τμήμα των Συμβούλων έχει αναλάβει πολύ ζεστά το θέμα της προώθησης της υλοποίησης της ΑΕΕ είτε για λόγους ιδεολογικής ενσωμάτωσης στο θεσμό, είτε εκτιμώντας ότι τους δίδεται σημαντική δυνατότητα αναβάθμισης του ρόλου των απέναντι στους εκπαιδευτικούς, ενόψει και της ατομικής αξιολόγησης, είτε για να αποκτήσουν την καλή μαρτυρία της υλοποίησης της κυβερνητικής πολιτικής, δεδομένου ότι και αυτοί θα κριθούν από τους ιεραρχικά ανωτέρους των σύμφωνα με τη νομοθεσία κλπ.

Σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει οι εκπαιδευτικοί να επιτρέπουν αυτός ο ζήλος να οδηγεί σε υπέρβαση του ρόλου των Συμβούλων που είναι, στη φάση αυτή, το τονίζουμε καθαρά συμβουλευτικός και ενημερωτικός.

9. Ερώτηση: H γενική εκτίμηση της εικόνας του σχολείου με την οποία επιχειρούν να ξεκινήσουν την διαδικασία ΑΕΕ δεν είναι κατ΄ ανάγκη κακό.

9. Απάντηση:  Δεν ισχυριζόμαστε τέτοιο. Όμως το υπουργείο μέσω της αυτοαξιολόγησης δεν επιδιώκει να μάθει τα «ποσοτικά» στοιχεία των σχολικών μονάδων».   

Γνωρίζουν οι υπηρεσίες του καλύτερα από όλους ποια είναι η υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων, ποιοι είναι οι οικονομικοί των πόροι, ποιο είναι το ανθρώπινο δυναμικό και τα υπόλοιπα στοιχεία.

Όλη τη σχολική χρονιά αυτό γίνεται, η κάθε σχολική μονάδα συμπληρώνει αμέτρητους στατιστικούς πίνακες, για διάφορες υπηρεσίες του υπουργείου, με όλα τα παραπάνω στοιχεία. Παράλληλα από φέτος τρέχει η ενοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων του ΥΠΑΙ  μέσω του “my school”  όπου εκεί θα βρει κανείς συγκεντρωμένα όλα αυτά τα δεδομένα.

Εμείς υποστηρίζουμε ότι αυτό που επιδιώκεται είναι, εκτός από «την κουλτούρα αξιολόγησης» που εξηγήσαμε τι σημαίνει, η ενσωμάτωση του εκπαιδευτικού στην πολιτική και τους στόχους της αξιολόγησης.

  

10. Ερώτηση: Ποιοι είναι αυτοί οι στόχοι της ΑΕΕ που υπονοείτε;

10. Απάντηση: Μελετώντας το 1ο άρθρο της ΥΑ θα διαπιστώσει κανείς ότι κύριος σκοπός της ΑΕΕ είναι «να αναδειχθεί η σχολική μονάδα (ΣΜ) ως βασικός φορέας προγραμματισμού και αξιολόγησης του εκπαιδευτικού της έργου». Αυτό όσο αθώο και καλό να ακούγεται έχει και την άλλη (σκοτεινή του) όψη.

Μέσω της ΑΕΕ επιχειρείται η αλλαγή στη δομή της εκπαίδευσης. Η Σ.Μ. έντεχνα ωθείται  να λειτουργήσει ως «αυτόνομη» και «αποκεντρωμένη» μονάδα  (κάτι παρόμοιο γίνεται στα νοσοκομεία).

Μέσα από τη δομή αυτή το βάρος λειτουργίας πέφτει σε εκπαιδευτικούς και γονείς, η δε αποτυχία, όπως αυτή μεταφράζεται και στην αποτίμηση των σχετικών ποσοτικών δεικτών, χρεώνεται στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, αφαιρώντας τις ευθύνες από την κεντρική εξουσία.

Βασικό μπούσουλα και υπόβαθρο της πορείας των διαρθρωτικών αλλαγών στην εκπαίδευση αποτελεί η «ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΟΟΣΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ  ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ – 2011», μια μελέτη που το Υπουργείο ανέθεσε στον ΟΟΣΑ.

Από το προοίμιο ακόμα η μελέτη θέτει εμφατικά το θέμα της σχολικής αυτονομίας- αποκέντρωσης.

«Η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει δράσεις προκειμένου να αντιμετωπίσει τη μη βιώσιμη δομή του κόστους του συστήματος και τη μη αποδοτικότητα, που είναι συμφυής μιας παρωχημένης, αναποτελεσματικής κεντρικής εκπαιδευτικής δομής. Οι δράσεις αυτές πρέπει να περιλαμβάνουν τα εξής:

•    αλλαγή των δομών διακυβέρνησης και διαχείρισης,
•    κατάργηση, συνένωση ή συγχώνευση μικρών και μη αποδοτικών μονάδων,
•   βέλτιστη αξιοποίηση ανθρωπίνου δυναμικού,
•   βελτίωση της διασφάλισης ποιότητας και των πληροφοριακών συστημάτων      καταμέτρησης στοιχείων και ,
•   θέσπιση πολύ πιο αποτελεσματικών δομών για την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων.

Πραγματική αλλαγή μπορεί να επέλθει μόνο με επίμονη, σταθερή υλοποίηση, χρόνο με το χρόνο, με ιδιαίτερη προσοχή στη δημιουργία υποδομής για βελτίωση…».

11. Ερώτηση:  Γιατί θα πρέπει να ανησυχούμε για μια τέτοια αυτόνομη και αποκεντρωμένη λειτουργία της Σχολικής Μονάδας (Σ.Μ);

11.  Απάντηση: Στην εξέλιξή της πολύ σύντομα η πολιτική αυτή θα οδηγήσει:   

•    σε κατηγοριοποίηση σχολείων και μαθητών (1)
•   σε διαφοροποίηση του σχολικού προγράμματος
•    στη διαφοροποιημένη λειτουργία, ακόμα και στο χρόνο εργασίας που μπορεί να      επιμηκύνεται ή να μειώνεται ανάλογα με τους πόρους που εξασφαλίζει και αξιοποιεί η ΣΜ.

Η όλη διαδικασία θα εξωθήσει γονείς και εκπαιδευτικούς στην μάχη για την εξεύρεση και διάθεση πόρων στο πλαίσιο της οικονομικής αυτονομίας της σχολικής μονάδας, όπως κατ αναλογία συμβαίνει στο εργοστάσιο. Παράδειγμα, η Δανία και η Φινλανδία όπου τα σχολεία στα πλαίσια της «αυτόνομης και αποκεντρωμένης λειτουργίας» λειτουργούν με διαφορετικά εβδομαδιαία ωράρια από 14 ως 35 ώρες, ανάλογα με τους πόρους που εξασφαλίζουν οι φορείς για τη ΣΜ.

Μέσα από μια τέτοια λειτουργία διαμορφώνονται ανάλογοι όροι εργασίας του εκπαιδευτικού προσωπικού, για το οποίο παγιώνονται ευέλικτες σχέσεις εργασίας, εργασιακή ανασφάλεια, διαφοροποιημένα ωράρια και βέβαια απολύσεις.

Το σίγουρο είναι ότι σύντομα θα προκύψει μεγάλη διαφοροποίηση στις μορφές απασχόλησης του εκπαιδευτικού προσωπικού στα σχολεία με τις ευέλικτες μορφές απασχολουμένων εκπαιδευτικών σταδιακά να κυριαρχούν. Αυτό που έχουμε αρχίσει να βλέπουμε να διαμορφώνεται στα σχολεία μας, με τις ευέλικτες μορφές εργασίας να ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια (προγράμματα κοινωφελούς, ΕΣΠΑ, «μπλοκάκια», ωρομίσθιοι. κλπ κλπ.) θα τείνουν να γίνουν ο κανόνας, ικανοποιώντας άλλη μια επιδίωξη των «διαρθρωτικών αλλαγών» το σπάσιμο της σταθερής εργσίας και στην εκπαιδευση.

Σχετικά με την «κατηγοριοποίηση»  μαθητών και σχολείων η μελέτη του ΟΟΣΑ αναφέρει:

(1) Βασικό στοιχείο ενός συστήματος αξιολόγησης, το οποίο απουσιάζει σήμερα στην Ελλάδα, είναι ένα μέσο αξιολόγησης των μαθησιακών αποτελεσμάτων μέσω αξιολόγησης μαθητή σε εθνικό επίπεδο. Η δημιουργία αποτελεσματικής αξιολόγησης μαθητή στο πλαίσιο της αξιολόγησης έρχεται αντιμέτωπη με προσκλήσεις όπως η ευθυγράμμιση των εκπαιδευτικών επιπέδων με την αξιολόγηση των μαθητών, η εξισορρόπηση εξωτερικής αξιολόγησης, αξιολόγηση εκμάθησης από εκπαιδευτικούς και ενσωμάτωση διαμορφωτικής αξιολόγησης μαθητή. Αναγνωρίζοντας λοιπόν αυτές τις προκλήσεις, ο ΟΟΣΑ προτείνει να σχεδιαστεί στην Ελλάδα ένα εθνικό σύστημα αξιολόγησης μαθητή, κατάλληλο να χρησιμοποιηθεί σε πολλά επίπεδα: σε επίπεδο μαθητή, τάξης, σχολικής μονάδας, Περιφέρειας και συστήματος…

Σχολιασμός: Η αξιολόγηση των επιδόσεων των μαθητών δεν μπορεί να κινηθεί μακριά από ποσοτικούς δείκτες και μοιραία εξαρτά την επίδοση των εκπαιδευτικών απ΄ αυτή των μαθητών τους από τις εθνικές (εξωτερικές)  εξετάσεις. Οι τελευταίες είναι απρόσωπες, δεν αξιολογούν την προσπάθεια, απλά την επίδοση του μαθητή που με τη σειρά της καθορίζεται κυρίαρχα από ταξικούς παράγοντες, από το κοινωνικό περιβάλλον, και τις μορφωτικές παρακαταθήκες της οικογένειας.

12. Ερώτηση:  Παρόλα αυτά θεωρώ μάλλον υπερβολικές τις αιτιάσεις σας, δεδομένου ότι εσείς οι συνδικαλιστές γενικώς κινδυνολογείτε, χρησιμοποιώντας «ξύλινη γλώσσα» για να πείσετε τους συναδέλφους για την βασιμότητα των επιχειρημάτων σας.

12. Απάντηση: Προς επίρρωση των επιχειρημάτων μας παραθέτουμε αυτούσια άλλη μια διάταξη που υπάρχει στο τελευταίο άρθρο της Υ.Α. Αξιολόγησης (άρθρο 7 παρ. 7):

«Μετά από σχετική εισήγηση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής, μπορεί να επικαιροποιείται και τροποποιείται

•          το πλαίσιο, το εκπαιδευτικό υλικό και
•          οι διαδικασίες εφαρμογής της αξιολόγησης από το Υπουργείο Παιδείας,

ανάλογα με τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται στο χώρο της εκπαίδευσης.

Σχολιασμός: Η τελευταία πρόταση που φαινομενικά φαίνεται αθώα είναι όλα τα λεφτά !!!

Οι εκάστοτε συνθήκες που διαμορφώνονται στο χώρο της εκπαίδευσης είναι αποτέλεσμα αποκλειστικά των συνθηκών που διαμορφώνονται στο επίπεδο της οικονομίας κατ΄ επέκταση και της ασκούμενης πολιτικής από την τάξη που κυβερνά.

Σήμερα στην Ε.Ε. (άρα και στην Ελλάδα) η προσπάθεια ξεπεράσματος της κρίσης και παραπέρα ενίσχυσης της κερδοφορίας των μονοπωλιακών ομίλων, γίνεται μέσα σε συνθήκες βαθειάς οικονομικής κρίσης αλλά και φοβερού ανταγωνισμού με τις λεγόμενες «αναδυόμενες οικονομίες» (Κίνα, Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, κλπ).

Ο στόχος της οικονομικής ανάκαμψης υπέρ του κεφαλαίου επιβάλλει το κόστος να πληρωθεί από τους Ευρωπαϊκούς λαούς, συνεπώς σωστά, οι παραπάνω εξελίξεις θα διαμορφώνουν συνεχώς νέες απαιτήσεις άρα και νέες συνθήκες και στο χώρο της εκπαίδευσης.

Πρέπει συνεπώς η εκπαίδευση όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλη την Ε.Ε. να βρίσκεται σε μια συνεχή πορεία διαρθρωτικών αλλαγών για την εξυπηρέτηση των στρατηγικών στόχων της άρχουσας τάξης.

Να γιατί ήρθε η συνθήκη της Λισσαβώνας, η αντίστοιχη της Μπολώνιας, να γιατί παραγγέλλονται και εκπονούνται οι μελέτες του ΟΟΣΑ για την εκπαίδευση σε Ελλάδα, Πορτογαλία, κλπ.

Η νομοθεσία (Υ.Α. Αξιολόγησης) με τη σειρά της προετοιμάζει το έδαφος για τη συνεχή προσαρμογή της εκπαίδευσης στις νέες συνθήκες που σαρώνουν με καταιγιστική ταχύτητα το Ευρωπαϊκό κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον.….

13. Ερώτηση:  Ισχυρίζεστε ότι η διαδικασία της ΑΕΕ οδηγεί σε κατηγοριοποίηση και τα υπόλοιπα που αναφέρετε. Πρακτικά που μπορώ αυτό να το δω να αναπτύσσεται;

13. Απάντηση:  Στη (τρίτη φάση) φάση της εξωτερικής αξιολόγησης μέσω της Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας στην Εκπαίδευση (νόμος ΑΔΠΕ). 

Ας δούμε τι λέει ο νόμος για την ΑΔΠΕ για την εξωτερική αξιολόγηση:

…... 8.α) Με απόφαση της Αρχής αξιολογείται η ποιότητα του εκπαιδευτικού έργου ανά περιοχή …… κάθε διεύθυνσης εκπαίδευσης.  Η απόφαση της Αρχής μπορεί να είναι θετική, θετική υπό όρους ή αρνητική.

δ) Στη θετική υπό όρους ή την αρνητική απόφαση αναφέρονται τα κριτήρια που δεν ικανοποιούνται και τίθεται συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για τη συμμόρφωση στα κριτήρια αυτά και την επανεξέταση της απόφασης. Το Συμβούλιο, ύστερα από την υποβολή συμπληρωματικής έκθεσης αξιολόγησης σχετικά με τη συμμόρφωση ή μη στα ανωτέρω κριτήρια, εκδίδει νέα απόφαση.

ε) Οι εκθέσεις αξιολόγησης και οι αποφάσεις αξιολόγησης της Αρχής κοινοποιούνται … στον Υπουργό Παιδείας και δημοσιοποιούνται στην ιστοσελίδα της Αρχής. Το Υπουργείο Παιδείας τηρεί μητρώο των υπηρεσιών και των φορέων που έχουν αξιολογηθεί.

Η ανάθεση μπορεί να γίνει σε εξωτερικό αξιολογητή ακόμα και της αλλοδαπής!!!

στ) Η αξιολόγηση της ποιότητας ……  μπορεί να υποκαθίσταται από αξιολόγηση από διαπιστευμένο φορέα αξιολόγησης της πρωτοβάθμιας ή της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της αλλοδαπής που ορίζεται με απόφαση της Αρχής. Η Αρχή διαπιστεύει αλλοδαπούς φορείς αξιολόγησης που είναι διεθνώς αναγνωρισμένοι και εφαρμόζουν κριτήρια τα οποία ανταποκρίνονται στα κριτήρια της Αρχής.

Με ποιά κριτήρια θα αξιολογούνται τα σχολεία…;

9.αα) προκειμένου για τις σχολικές μονάδες και τις διευθύνσεις εκπαίδευσης, ο βαθμός ανταπόκρισης στα προγράμματα δράσης…. ββ) τα μαθησιακά αποτελέσματα,  γγ) η ποιότητα και αποτελεσματικότητα του διδακτικού και γενικότερα του εκπαιδευτικού έργου, όπως τεκμηριώνεται ιδίως από την αξιολόγηση από τους μαθητές και τα πρόσωπα που ασκούν τη γονική τους μέριμνα (υπογράμιση δική μας), δδ) η καταλληλότητα των προσόντων του διδακτικού προσωπικού, εε) η ποιότητα των υποστηρικτικών υπηρεσιών, όπως τα σχολικά εργαστήρια και οι βιβλιοθήκες και στστ) η ανταπόκριση των σχολικών μονάδων και των λοιπών υπηρεσιών στο στρατηγικό στόχο για μείωση της μαθητικής διαρροής, καθώς και στην αντιμετώπιση φαινομένων ρατσισμού, εκφοβισμού και βίας.

Και μη νομίσετε ότι θα ησυχάσουμε ποτέ…!!

β) Τα κριτήρια της προηγούμενης περίπτωσης συμπληρώνονται, εξειδικεύονται και αναθεωρούνται με απόφαση της Αρχής ….με βάση τη γνώση και εμπειρία από την εφαρμογή των διαδικασιών αξιολόγησης και τις αντίστοιχες διεθνείς εξελίξεις….

Ας δούμε και τις προτάσεις του ΟΟΣΑ για το ίδιο θέμα (σελίδα 74)

Επιτάχυνση της πρωτοβουλίας για την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας με σκοπό τον σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου συστήματος αξιολόγησης, βάσει αποτελεσμάτων (και όχι βάσει εισροής στοιχείων και διαδικασίας), προκειμένου να βελτιωθεί η παροχή των εκπαιδευτικών υπηρεσιών και να προωθηθεί η λογοδοσία σε όλο το εκπαιδευτικό σύστημα.

Πιο συγκεκριμένα, το Υπουργείο πρέπει:

•    να οργανώσει την αυτοαξιολόγηση των σχολικών μονάδων, έτσι ώστε τα αποτελέσματα να είναι συγκρίσιμα μεταξύ σχολικών μονάδων και να επικυρώνονται και να συμπληρώνονται από εξωτερική αξιολόγηση
•  να σχεδιάσει και να υλοποιήσει πρόγραμμα τακτικής εξωτερικής αξιολόγησης σχολικής μονάδας (για παράδειγμα, κάθε τέσσερα χρόνια)
•  να χρησιμοποιεί την εξωτερική αξιολόγηση προκειμένου: (1) να επικυρώνονται τα αποτελέσματα της αυτοαξιολόγησης, (2) να αξιολογείται η ικανότητα της σχολικής μονάδας ως προς τη δυνατότητα να της παραχωρηθεί μεγαλύτερη αυτονομία και να αναλαμβάνει περισσότερες αρμοδιότητες διαχείρισης και (3) να καθιερωθεί μία βάση για λογοδοσία σχολικών μονάδων και διευθυντών….

14. Ερώτηση:    Πότε θα υλοποιηθεί η διαδικασία αξιολόγησης των εκπαιδευτικών;

14. Απάντηση: Ο Νόμος Διαμαντοπούλου στο άρθρο 32 ορίζει ότι «την αξιολόγηση της δράσης των σχολικών μονάδων, ακολουθεί η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, η οποία πραγματοποιείται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις.»

15. Ερώτηση:  Μήπως με τη διαδικασία της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού δοθεί η δυνατότητα προαγωγών για μια κάποια -έστω μικρή- μισθολογική ανάσα; Οι νέοι συνάδελφοι των χαμηλών βαθμών (με λίγα χρόνια υπηρεσίας) είναι κολλημένοι στον ίδιο βαθμό παρά το ότι έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο για προαγωγή.

15. Απάντηση:

Α. Οι ποσοστώσεις:

Με το ΠΔ Αξιολόγησης καθορίστηκε ο τρόπος αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, που ανάμεσα στα άλλα, οδηγεί στη μισθολογική καθήλωση αλλά και στην απόλυση. Περιλαμβάνει αξιολόγηση σε 15 κριτήρια με αρκετές παραμέτρους το καθένα, κατανεμημένα σε 5 κατηγορίες.

Είναι πολύ εύκολο να βρεθούν δύο ψεγάδια σε μία κατηγορία για να χαρακτηριστεί ο εκπαιδευτικός ως ελλιπής και να μπει σε περιπέτεια (εκπαιδευτικοί που χαρακτηρίζονται ελλιπείς σε περισσότερα του ενός κριτήρια σε µία εκ των κατηγοριών χαρακτηρίζονται συνολικά ελλιπείς, ασχέτως συνολικής βαθµολογίας (ΠΔ Αξιολόγησης -άρθρο 16).

•        οι εκπαιδευτικοί που ... χαρακτηρίζονται συνολικά ελλιπείς, µε σχετική πράξη του ∆ιευθυντή ∆ιεύθυνσης, εγγράφονται στον πίνακα των µη προακτέων (ΠΔ Αξιολόγησης - άρθρο 16)
•         οι δημόσιοι υπάλληλοι που περιλαµβάνονται σε πίνακα µη προακτέων στερούνται του δικαιώµατος για προαγωγή για τα επόµενα δύο έτη (Μισθολόγιο, άρθρο 8)
•      δημόσιος υπάλληλος, ο οποίος εγγράφεται σε δύο διαδοχικούς πίνακες µη προακτέων στον ίδιο βαθµό, παραπέµπεται …. υποχρεωτικώς προς κρίση στο υπηρεσιακό συµβούλιο, το οποίο, … µπορεί να τον απολύσει ή να τον υποβιβάσει κατά έναν βαθµό  (Υπαλ. Κωδ. άρθρο 95).

Επιπλέον το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης διευκρίνισε με εγκύκλιο τη γενική κατεύθυνση των βαθμολογιών των δημοσίων υπαλλήλων:

•        Με βαθμό 1 έως 6 θα αξιολογείται ως και 15%  των δημοσίων υπαλλήλων
•        Με βαθμό 7 έως 8 θα αξιολογείται ως και 60%  των δημοσίων υπαλλήλων.
•       Με βαθμό 9 ως 10 θα αξιολογείται ως και 25%  των δημοσίων υπαλλήλων.

Αλλά κι αν ακόμα όλοι κριθούν «εξαιρετικοί» ή «επαρκείς», μόνο ένα ποσοστό τελικά θα ανέβει βαθμό, αφού το μισθολόγιο προβλέπει συγκεκριμένη ποσόστωση!

•        Από τον Εισαγωγικό Βαθμό ΣΤ στο Βαθμό Ε : μέχρι και 100% των κρινόμενων υπαλλήλων,
•        Από το Βαθμό Ε στο Βαθμό Δ : μέχρι και 90% των κρινόμενων υπαλλήλων,
•        Από το Βαθμό Δ  στο Βαθμό Γ : μέχρι και 80% των κρινόμενων υπαλλήλων,
•        Από το Βαθμό Γ στο Βαθμό Β : μέχρι και 70% των κρινόμενων υπαλλήλων.
•        Από το Βαθμό Β στο Βαθμό Α : μέχρι και 30% των κρινόμενων υπαλλήλων.

Β. «Μνημόνιο 2012» – Πάγωμα των προαγωγών.

Με βάση το Μνημόνιο της Ελληνικής Κυβέρνησης με την Τρόϊκα που ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΔΗΜΑΡ ψήφισαν στην Ελληνική Βουλή το Φλεβάρη του 2012 (τρεις µήνες µετά την εφαρµογή του µισθολογίου) και βρίσκεται σήµερα σε ισχύ, δεν επιτρέπονται οι προαγωγές σε όλο το Δημόσιο Τομέα επομένως και στους εκπαιδευτικούς.

Συγκεκριµένα, στη σελίδα 9 αναφέρεται αυτολεξεί: «Η Κυβέρνηση αναθέτει µία εξειδικευµένη εκτίµηση του νέου µισθολογίου [πρώτο τρίµηνο του 2012]. Αυτή η εκτίµηση επικεντρώνεται στις µισθολογικές ωριµάνσεις οι οποίες ενσωµατώνονται στο νέο µηχανισµό προαγωγών. Εάν η εκτίµηση αποκαλύπτει οποιαδήποτε υπερβολική µισθολογική ωρίµανση στις αποδοχές, οι κανόνες προαγωγής αναπροσαρµόζονται προ του τέλους του 2012. Ουδεµία προαγωγή λαµβάνει χώρα προ της εκτιµήσεως και της αναπροσαρµογής των κανόνων προαγωγής».

Η κυβέρνηση για λόγους δημοσιονομικούς, ουδέποτε προχώρησε στην «εξειδικευµένη εκτίµηση», ούτε κινήθηκε ο µηχανισµός προαγωγών, έτσι οι συγκεκριµένες διατάξεις του μισθολογίου παραμένουν αδρανοποιηµένες.

Επισηµαίνουµε εδώ ότι για την αδρανοποίηση αυτή δεν ευθύνεται η ύπαρξη ή µη της αξιολόγησης αλλά η προαναφερόµενη µνηµονιακή δέσµευση!  Η συνκυβέρνηση διευκολύνεται με τον τρόπο αυτό γιατί έχει λιγότερο δημοσιονομικό κόστος. Ακόµη κι αν «πιεστεί» να θέσει σε κίνηση τον µηχανισµό των προαγωγών, θα αναπροσαρµόσει κατάλληλα τους κανόνες προαγωγής, ώστε να µην υπάρξει επιπλέον δηµοσιονοµικό κόστος για τον Π/Υ!

Για να µην υπάρχει, καµιά αμφιβολία για τις προθέσεις της κυβέρνησης, αναφέρουµε µια ακόµη διάταξη του μισθολογίου που αδρανοποιήθηκε, τη διάταξη µε την οποία προβλεπόταν η καταβολή του Κινήτρου Επίτευξης Στόχων  (1/2 έως ενός βασικού μισθού ετησίως) στην περίπτωση επίτευξης της στοχοθεσίας. Για να… αποτρέψει τη δημοσιονομική επιβάρυνση του Π/Υ η κυβέρνηση ανέστειλε την παραπάνω διάταξη µέχρι τις 31/12/2016 ! (υποπαράγραφος Γ.1 του Ν.4093/12).

Σχολιασμός: Η συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ - ΝΔ  πέρα από το καρότο που όπως αποδείξαμε παραπάνω είναι κίβδηλο χρησιμοποιεί και το μαστίγιο για να κάµψει το φρόνηµα των εκπαιδευτικών. Ας δούµε πώς κλιµακώνει αυτή την επίθεση:

• Εκπαιδευτικοί που µε δική τους υπαιτιότητα δε συµµετέχουν στις διαδικασίες αξιολόγησης στερούνται του δικαιώµατος συµµετοχής στη διαδικασία Επιλογής Στελεχών Εκπαίδευσης (Νόμος Διαμαντοπούλου - άρθρο 11).

• Οι εκπαιδευτικοί αξιολογούνται µε συντελεστή βαρύτητας 0,5 στο κριτήριο «Κατηγορία IV - ββ. Συµµετοχή στην αυτοαξιολόγηση της σχολικής µονάδας» (ΠΔ αξιολόγησης-άρθρο 3). 

Συναδέλφισσα, συνάδελφε,

Διαβάζοντας τα παραπάνω πιστεύουμε να συμφωνείς ότι επιβάλλεται να τους σταματήσουμε. Μπορούμε;

Συνάδελφε, όσο «ρίσκο» πιστεύεις ότι υπάρχει στην δράση μας ενάντια στην ενσωμάτωση άλλο τόσο είναι το «ρίσκο» αν δεχτούμε αμαχητί να ενσωματωθούμε.

Αν ακολουθήσουμε την πρώτη επιλογή υπάρχει ακέραια η δυνατότητά μας να «κερδίσουμε» αν επιλέξουμε τη δεύτερη, η πιθανότητα να τα χάσουμε όλα είναι μονόδρομος.

Μεγάλος βάρος σήμερα πέφτει στους Συλλόγους Διδασκόντων, στη συγκρότηση ή μη των ομάδων εργασίας, εκεί παίζεται το παιχνίδι στη φάση που είμαστε.

•  Εμείς λέμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ να δώσουμε τη μάχη και στο Σύλλογο Διδασκόντων
•  ΝΑ ΜΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΟΥΜΕ ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
• Με συλλογικό αγώνα ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ μπορούμε!