...χρήσιμη για το ενιαίο 12χρονο σχολείο
Η εμπειρία μέσα από τη δραστηριότητά μου στο κίνημα των Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων μου επέτρεψε να αποκτήσω πιο ολοκληρωμένη άποψη για το 12χρονο Δημόσιο Σχολείο. Αυτήν την άποψη, επιθυμώ να δημοσιοποιήσω με το άρθρο μου, θέλοντας να συμβάλω και εγώ, από την πλευρά μου, στη συζήτηση μέσα στους κόλπους του εργαζόμενου Λαού και όχι μόνο.
Για να είμαι ειλικρινής, για την τοποθέτησή μου, μελέτησα απόψεις πολλών εκπαιδευτικών, γονέων και παιδιών όπως αυτές καταγράφηκαν στα 3 συνέδρια που πραγματοποίησε η Πανελλήνια Ενωση Γονέων Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων, στην Ξάνθη, στη Μυτιλήνη και τη Θεσσαλονίκη, καθώς και τις κυριότερες παιδαγωγικές αρχές του Στέφανου Βασιλειάδη, όπως αυτές καταγράφηκαν από τη μαρτυρία της κόρης του Βίκυς Βασιλειάδη στο δεύτερο επιστημονικό συνέδριο που πραγματοποίησε η Πανελλήνια Ενωση Γονέων Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων στη Μυτιλήνη.
Για να είμαι ειλικρινής, για την τοποθέτησή μου, μελέτησα απόψεις πολλών εκπαιδευτικών, γονέων και παιδιών όπως αυτές καταγράφηκαν στα 3 συνέδρια που πραγματοποίησε η Πανελλήνια Ενωση Γονέων Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων, στην Ξάνθη, στη Μυτιλήνη και τη Θεσσαλονίκη, καθώς και τις κυριότερες παιδαγωγικές αρχές του Στέφανου Βασιλειάδη, όπως αυτές καταγράφηκαν από τη μαρτυρία της κόρης του Βίκυς Βασιλειάδη στο δεύτερο επιστημονικό συνέδριο που πραγματοποίησε η Πανελλήνια Ενωση Γονέων Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων στη Μυτιλήνη.
Η μουσική παιδεία είναι από τα καίρια πεδία αισθητικής αγωγής που είναι αναγκαία για όλους τους νέους, ανεξάρτητα από το επάγγελμα που πιθανόν θα ακολουθήσουν. Γι' αυτό στο ενιαίο 12χρονο βασικό υποχρεωτικό σχολείο, που πιστεύουμε και χρειαζόμαστε, είναι απαραίτητη η διδασκαλία της μουσικής, καλλιτεχνικής και αισθητικής αγωγής.
Το 12χρονο σχολείο είναι ένα σχολείο βασικής γενικής Παιδείας με ενιαία δομή και πρόγραμμα που θα επιδιώκει τη σφαιρική και αρμονική ανάπτυξη των ικανοτήτων του μαθητή μέχρι την ενηλικίωση, που θα συμβάλλει δηλαδή στη διαμόρφωση μιας πολύπλευρης προσωπικότητας. Πρέπει να τελειώνουμε με τη σημερινή εκπαίδευση των ατομικών διαδρομών, που θεωρεί πρωτεύον μόνο την επίδοση σε αποσπασματικές γνώσεις και δεξιότητες για τις ανάγκες της αγοράς. Πρέπει να τελειώνουμε με το σχολείο των ξεχωριστών βαθμίδων Δημοτικού, Γυμνασίου, Λυκείου και την πρόωρη διαφοροποίηση και ειδίκευση από τα 12 - 15 μέσα από τους διαφορετικούς τύπους σχολείων.
Το 12χρονο σχολείο είναι ένα σχολείο βασικής γενικής Παιδείας με ενιαία δομή και πρόγραμμα που θα επιδιώκει τη σφαιρική και αρμονική ανάπτυξη των ικανοτήτων του μαθητή μέχρι την ενηλικίωση, που θα συμβάλλει δηλαδή στη διαμόρφωση μιας πολύπλευρης προσωπικότητας. Πρέπει να τελειώνουμε με τη σημερινή εκπαίδευση των ατομικών διαδρομών, που θεωρεί πρωτεύον μόνο την επίδοση σε αποσπασματικές γνώσεις και δεξιότητες για τις ανάγκες της αγοράς. Πρέπει να τελειώνουμε με το σχολείο των ξεχωριστών βαθμίδων Δημοτικού, Γυμνασίου, Λυκείου και την πρόωρη διαφοροποίηση και ειδίκευση από τα 12 - 15 μέσα από τους διαφορετικούς τύπους σχολείων.
Δεν μπορεί να γίνεται άλλο ανεκτή η υποβάθμιση της καλλιτεχνικής Παιδείας στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Η διδασκαλία της μουσικής, καλλιτεχνικής και αισθητικής αγωγής γίνεται ελάχιστα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, και αν το επιτρέψουν οι συνθήκες (με την επάρκεια σε εκπαιδευτικούς και την απαραίτητη βιβλιογραφία), συνεχίζεται στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση μέσα από τα Μουσικά και Καλλιτεχνικά Σχολεία.Πρέπει να τερματιστεί η εξοντωτική, για όποιον αγαπά τη μουσική, οικονομική αιμορραγία για ιδιωτικά μαθήματα σε Ωδεία ή ιδιαίτερα.
Το ενιαίο 12χρονο Σχολείο που οραματιζόμαστε χρειάζεται αληθινούς και επαρκείς παιδαγωγούς της μουσικής αγωγής που θα πρέπει να εκπαιδεύονται σε αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα ειδικότητας που πρέπει να δημιουργηθούν σε ενιαίες παιδαγωγικές σχολές, για να καλύψουν ανάμεσα στα άλλα και την επιμόρφωση των σημερινών εκπαιδευτικών ή άνεργων πτυχιούχων. Εξίσου σημαντικό θέμα είναι και η δημιουργία ανώτατων καλλιτεχνικών σπουδών μέσα από δημόσιες πανεπιστημιακές σχολές για την αναπαραγωγή και ανάπτυξη ταλαντούχων επαγγελματιών στη μουσική, στο θέατρο, στο χορό και τον κινηματογράφο.
Σπουδές που θα πιστοποιούν ειδίκευση από το ίδιο το βασικό τους πτυχίο. Πτυχίο που θα πρέπει να έχει αντίκρισμα. Το τελευταίο θα είναι δώρο άδωρο αν η πολιτεία δεν αναλάβει να οργανώσει σε μόνιμη βάση ή να επιχορηγήσει τη λειτουργία π.χ. ορχηστρών, κ.ά. πολιτιστικές δραστηριότητες, κάποιες από τις οποίες εμφανίζονται πολυδάπανες, όμως είναι σίγουρα λιγότερο δαπανηρές από τις εκθαμβωτικές φιέστες και εξασφαλίζουν τη συστηματική πολιτιστική καλλιέργεια του νου, μακριά από την ιδιοτέλεια των ιδιωτών χορηγών.
Απαιτείται να δοθεί τέλος στη λειτουργία και περαιτέρω ανάπτυξη της ιδιωτικής κερδοσκοπίας και χειραγώγησης του καλλιτεχνικού τομέα, με όποια μορφή και αν εμφανίζεται, είτε ιδιωτικά ιδρύματα, φροντιστήρια, χορηγίες, reality show, εταιρείες κ.τ.λ.
Ο κρατικός δημόσιος τομέας που ονειρευόμαστε, για τις ανάγκες του εργαζόμενου λαού, χρηματοδοτεί και διαμορφώνει μαζί με τον ελληνικό και ευρωπαϊκό πολιτισμό, το δικό του αισθητικό κριτήριο, υποχρεωμένο της δικής του ανάγκης και παράδοσης. Έτσι οδηγούμαστε στην καθολική ανύψωση του πολιτιστικού επιπέδου των εργαζομένων και συνδέονται με την απαίτηση για ζωή απαλλαγμένη από υλική εκμετάλλευση και πνευματική καταπίεση.
Σήμερα, μετά από 25 χρόνια λειτουργίας, υπάρχουν και λειτουργούν 42 Μουσικά Σχολεία και 3 καλλιτεχνικά σε όλη τη χώρα και η ίδρυσή τους παρ' όλες τις αδυναμίες και σκόπιμες ασάφειες, αποτέλεσε σταθμό στη δημόσια εκπαίδευση.
Σήμερα, μετά από 25 χρόνια λειτουργίας, υπάρχουν και λειτουργούν 42 Μουσικά Σχολεία και 3 καλλιτεχνικά σε όλη τη χώρα και η ίδρυσή τους παρ' όλες τις αδυναμίες και σκόπιμες ασάφειες, αποτέλεσε σταθμό στη δημόσια εκπαίδευση.
Σημαντικό ρόλο στη διατήρηση έπαιξαν οι εμπειροτέχνες Μουσικοί, που συντηρούσαν και συντηρούν την παράδοση. Με κέφι και χαρά χωρίς ανάλογη ανταμοιβή δίδαξαν τα παιδιά μας μουσική και πάνω απ' όλα τα έκαναν να την αγαπήσουν.
Στο σημείο αυτό, θεωρώ πως αξίζει να καταθέσω, μέσα από την εμπειρία μου και τη συνολική μου θεώρηση για τις εκπαιδευτικές ανάγκες ενός ολοκληρωμένου ανθρώπου, μιας συλλογικής προσωπικότητας, τις παιδαγωγικές αρχές, που πρέπει να διέπει ένα δημόσιο σχολείο στην υπηρεσία του εργαζόμενου λαού.
1. 12χρονο δημόσιο σχολείο με μουσική και αισθητική καλλιέργεια, με πίστη του στην ευρύτερη αισθητική παιδεία και όχι μεμονωμένα στη μουσική παιδεία ή καλύτερα στην έννοια «Μουσική» την ερμηνεία και την αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων. Μουσική είναι ό,τι προστατεύουν οι Μούσες, όχι μόνο η τέχνη των ήχων. Το «Μουσικήν ποίει και εργάζου», που δημιούργησε το συγκλονιστικό πρότυπο του αρχαίου δράματος και η επιστροφή σ' αυτό συνιστούσαν το ιδεώδες της «Παντεχνίας», δηλαδή τη δυνατότητα συνολικής αισθητικής καλλιέργειας του παιδιού. Το κάθε παιδί να βιώνει και να παίρνει ερεθίσματα που να απευθύνονται σε όλες τις αισθήσεις του και συγχρόνως η αισθητική αυτή εμπειρία να εντάσσεται μέσα στην υπόλοιπη μαθησιακή διαδικασία, σε συνδυασμό και με τη γλώσσα, τη φιλοσοφία, την ιστορία, ούτως ώστε το παιδί να αποκομίζει τη μέγιστη, την πιο ολοκληρωμένη, την πολύτεχνη αισθητική καλλιέργεια.
2. Η θεώρηση του μαθητή ως πρόσωπο, ως δυναμική προσωπικότητα και η ανάπτυξη και απελευθέρωση των δυνάμεων που εμπεριέχει. Η θεώρηση αυτή επιτρέπει στα παιδιά ν' αποκτήσουν θετικές και ποιοτικές μνήμες - βιώματα, να πάρουν ερεθίσματα. Ν' ανακαλύψουν, να ερευνήσουν, να ακούσουν, να δουν, να ζήσουν, με λίγα λόγια, τον πολιτισμό, μετέχοντας ψυχικά και κάνοντας πράξη, με μια λέξη, βιώνοντας κι όχι μαθαίνοντας στείρες γνώσεις θεωρίας. Αυτές οι μνήμες είναι που δημιουργούν την ανάγκη για συνέχεια, που καλλιεργούν τη δίψα και που θα είναι στην πραγματικότητα το ουσιαστικό πνευματικό εφόδιο, καταφύγιο και πολιτισμικό απόθεμα των παιδιών.
3. Πολιτιστικές ανταλλαγές και ευκαιρίες μέσα από εκδηλώσεις στις οποίες, είτε θα συμμετέχουν ενεργά τα ίδια τα παιδιά μέσα σ' ένα κλίμα χαράς και ενθουσιασμού, είτε θα παρακολουθούν τα παιδιά στο σχολείο. Διαφωνούμε με την αντίληψη που θεωρεί τους νέους ανίκανους να προσεγγίσουν τα υψηλά δείγματα του πολιτισμού και τους θέλει καθηλωμένους σ' ένα παιδαριώδες και φτωχό πολιτισμικά επίπεδο.
4. Η ευαισθητοποίηση του ατόμου στα θέματα του σύγχρονου κόσμου, όπως στο δραματικό πρόβλημα της προστασίας και διάσωσης του περιβάλλοντος, στις αξίες της ελευθερίας των λαών, της ελευθερίας της συνείδησης, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της κοινωνικής δικαιοσύνης και ισότητας, καθώς επίσης και η καλλιέργεια της αισθητικής των νέων συνολικά, η ανάπτυξη δηλαδή αισθητικού κριτηρίου γενικά.
5. Η σχέση της εκπαίδευσης με την παράδοση και την αναγκαιότητα μύησης του παιδιού στον κόσμο της πολιτισμικής του κληρονομιάς.
Αποτελεί αίτημα όλων των λαών να κρατήσουν τους θησαυρούς της ανθρώπινης πνευματικής και καλλιτεχνικής τους κληρονομιάς, κι εμείς, πιο συγκεκριμένα, της ελληνικής κληρονομιάς, τις αξίες του ελληνικού λαού, έτσι όπως αυτές καταγράφονται από τον ανώνυμο στιχοπλάστη και μουσουργό του παραδοσιακού τραγουδιού, σαν μια υποθήκη, ώστε από κει να μπορεί να αντλεί ο κάθε άνθρωπος της αυριανής εποχής και να συμβάλλει στη δημιουργία του πολιτισμού του μέλλοντος.
Ο λαός μας βιώνει εδώ και χρόνια μια βαρβαρότητα που δε θα μπορούσε να μη συνοδεύεται και από μια μεγάλη πολιτισμική υποβάθμιση και πολιτισμικό ακρωτηριασμό. Η δημόσια - δωρεάν Παιδεία μέσα και από τους θεσμούς των Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων δημιουργεί εστίες αντίστασης απέναντι σε όλη αυτήν την «παγκοσμιοποιημένη πολιτιστική σαβούρα». Η επαφή των μαθητών με τον ποιητικό στίχο και τον έμμετρο λόγο βοηθάει στην καλλιέργεια, στη συλλογικότητα, στην αυτοπεποίθηση, τα οποία δεν μπορεί να κατακτηθούν με ξόρκια, αλλά με θεσμούς που η κοινωνία μέσω της πολιτείας δημιουργεί και στηρίζει. Θεσμούς που συμβάλλουν στην ανάκτηση της πολιτιστικής ταυτότητας του κάθε λαού.
Η δύναμη και το μέλλον των λαών περνά μέσα από την αυτογνωσία του πολιτισμού και την ενότητα των εργαζομένων. Για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Έχουμε χρέος να κρατήσουμε ζωντανή την εμπειρία από αυτά τα σχολεία με όλα τους τα προβλήματα, χωρίς ωραιοποιήσεις και συντεχνιασμούς. Δεν είναι σχολεία - κολέγια όπως κάποιοι θέλουν να τα ονομάζουν σκόπιμα. Είναι σχολεία που πρέπει να μας διδάξουν τι μπορεί να κάνει η ολόπλευρη αισθητική αγωγή και να το εφαρμόσουμε καθολικά και όχι να τα μετατρέψουμε σε λίγες «ακαδημίες» για λίγους και εκλεκτούς.
Παναγιώτης ΚΟΥΦΑΛΑΚΟΣ
Γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης
Μουσικών και Καλλιτεχνικών Σχολείων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου