Γράφει η Νατάσα Τερλεξή
στο Ατέχνως.
Κάθε χρόνο, η Ευρωπαϊκή Μπριγάδα Αλληλεγγύης «Χοσέ Μαρτί» περιλαμβάνει στο τέλος μερικές μέρες διαμονής «εκτός βάσης», σε μια κουβανική επαρχία. Όταν αποφάσιζα να συμμετάσχω στη φετινή αποστολή, ομολογώ ότι αγνοούσα πως θα υπήρχε αυτή η ευκαιρία αναψυχής.
Μετά τους έντονους ρυθμούς της ζωής στο campamento του Καϊμίτο, ήρθε ως ευχάριστη έκπληξη η παραμονή για 3 νύχτες στα μπανγκαλόου ενός παραθαλάσσιου τουριστικού συγκροτήματος της κρατικής επιχείρησης Cubanacan. Πόσο, όμως, μπορεί κανείς να μείνει στην ξαπλώστρα, όταν το ξενοδοχείο λέγεται «Πλάγια Χιρόν»;
Το κομμάτι αυτό του προγράμματος όπου η μπριγάδα «μετακομίζει» στην επαρχία, και παίρνει μια γεύση από τις υποδομές, από τη λειτουργία των θεσμών, από τη στάση του κόσμου μακριά από την Αβάνα και τα τουριστικά κέντρα είναι ιδιαίτερα πλούσιο.
Η γνωριμία μας με τον θεσμό των Επιτροπών Υπεράσπισης της Επανάστασης (CDR) έγινε στον δήμο της Πλάγια Χιρόν, σε ένα κτιριακό συγκρότημα ούτε 100 μέτρα από τη βραχώδη παραλία με το τόσο έντονο ηλιοβασίλεμα. Εκεί, στον προαύλιο χώρο, μας υποδέχτηκαν δεκάδες κάτοικοι και μέλη της τοπικής CDR (και πάρα πολλά παιδιά!), να μας καλωσορίσουν και να μας συστήσουν στη μαζικότερη από τις μαζικές οργανώσεις της Κούβας: Σήμερα υπάρχουν πάνω από 120 000 επιτροπές με 8.5 εκατομμύρια μέλη.
Η αρχική παρουσίαση που μας έγινε από τον πρόεδρο της CDR (που αντιστοιχούσε στους κατοίκους του κτιριακού συγκροτήματος που βλέπαμε μπροστά μας) ήταν μια σύντομη εισαγωγή.
Είναι αξιοσημείωτο ότι παράλληλα παρουσίασε την Ομοσπονδία Γυναικών Κούβας (FMC) η υπεύθυνη της συγκεκριμένης γειτονιάς. Για να συμμετέχει κανείς στις δύο αυτές οργανώσεις δεν χρειάζεται τίποτε άλλο από το να είναι τουλάχιστον 14 ετών.
Είναι από τα πρώτα «βήματα» συμμετοχής που ανοίγονται σε κάθε Κουβανό και Κουβανή, μέρος ενός εκτενούς δικτύου αλληλεγγύης.
Όμως, για να καταλάβει κανείς τον ρόλο των οργανώσεων αυτών, και μάλιστα σήμερα, χρειαζόταν συζήτηση και όρεξη να μπεις σε ζητήματα καθημερινότητας. Ευτυχώς υπήρχαν και τα δύο.
Πρόσφατα, 28 Σεπτέμβρη, οι CDR γιόρτασαν την 55η επέτειό τους. Την προηγούμενη βραδιά συνηθίζεται να οργανώνονται γλέντια και συναυλίες στις γειτονιές, τιμώντας την ίδρυσή τους.
 |
Γιορτή στο Καμαγουέι κατά την φετινή επέτειο
/ Radio Agramonte
|
Τη μέρα εκείνη του 1960, μιλώντας σε ένα εκατομμύριο λαού μπροστά στο Προεδρικό Μέγαρο (σημερινή Μουσείο της Επανάστασης) – και ενώ ακούγονταν εκρήξεις από διάφορα σημεία της πόλης – ο Φιντέλ δήλωνε:
Οι οργανώσεις που γεννήθηκαν εκείνο το βράδυ απέναντι σε δολιοφθορές και άλλες αντεπαναστατικές πράξεις, επρόκειτο, μέσα σε έξι μήνες και κάτι μέρες, να εξαρθρώσουν την πέμπτη φάλαγγα που συγκροτείτο για να στηρίξει την – αποτυχημένη τελικά – μισθοφορική απόβαση στην Πλάγια Χιρόν.
Καθώς η επανάσταση ανταποκρινόταν στα αιτήματα του λαού για γη, στέγη, εργασία, μόρφωση, υγεία, με αποτελέσματα χειροπιαστά από την πρώτη μέρα, οι Επιτροπές Υπεράσπισης έγιναν τα όργανα με τα οποία οι μάζες του λαού υπερασπίζονταν τις κατακτήσεις αυτές.
Οι CDR αυτοχρηματοδοτούνται, εκλέγουν δημοκρατικά τα προεδρεία τους και ό,τι κάνουν γίνεται εθελοντικά από τα μέλη τους μέσα στη γειτονιά.
Ξεκινώντας από την επαγρύπνηση απέναντι στις ιμπεριαλιστικές επιθέσεις, έχουν επωμισθεί σημαντικά καθήκοντα στην πολιτική προστασία και την προστασία των αγαθών της κοινότητας. Παίζουν σημαντικό ρόλο στις υγειονομικές και εκπαιδευτικές εκστρατείες, στην καθαριότητα και τη διαμόρφωση των κοινόχρηστων χώρων, οργανώνουν εθελοντικές ομάδες εργασίας στο ζαχαροκάλαμο, τον καφέ, τα καπνά.
Επίσης διοργανώνουν συζητήσεις στη γειτονιά πάνω σε σημαντικά σχέδια νόμου, πάνω στα οποία αποφαίνονται συμβουλευτικά. Οι κατευθυντήριες γραμμές που υιοθετήθηκαν το 2011 για την επικαιροποίηση του σοσιαλισμού συζητήθηκαν πανεθνικά και σε αυτό το επίπεδο.
Οι CDR αποτελούν σημείο αναφοράς και βάση επίλυσης μιας σειράς ζητημάτων ασφάλειας και παραβατικότητας στη γειτονιά, κοινωνικών προβλημάτων, ετοιμότητας σε περίπτωση τυφώνα κ.ά. Μέσα στην ειδική περίοδο (δεκαετία του 1990 και 2000) πραγματικά έκαναν πράξη το ‘κανένας μόνος του στην κρίση’.
Πριν την οργάνωση των δομών της Poder Popular και πριν την ίδρυση του Κόμματος υπήρξαν και εξακολουθούν να είναι βασικά ζωντανά κύτταρα συμμετοχής και διαπαιδαγώγησης των μαζών στη συλλογική επίλυση των προβλημάτων τους.
Όμως, πάνε πολλά χρόνια από τότε που αποβιβάστηκαν οι μισθοφόροι εδώ, στην Πλάγια Χιρόν, τον Απρίλη του 1961, και κατατροπώθηκαν μέσα σε 72 ώρες. (Θα έχουμε την ευκαιρία σε επόμενο άρθρο να θυμηθούμε ότι οι ιμπεριαλιστικές επιθέσεις δεν σταμάτησαν με τη νίκη στη Χιρόν! Κάθε άλλο.) Πόσα χρόνια μπορείς να κρατηθείς σε επιφυλακή; Μπορεί ένας τέτοιος θεσμός να ξεπέσει σε ένα τελετουργικό κενό περιεχομένου; Φυσικά μπορεί. Και αυτό αντιμάχεται η κομμουνιστική πρωτοπορία της Κούβας.
«Πώς έχει επηρεαστεί η δουλειά σας από τη νέα περίοδο;», ρωτά ένα μέλος της μπριγάδας. Βρισκόμασταν, βλέπετε, μπροστά σε μια πολυκατοικία όπου κάποια μπαλκόνια έφεραν την επίσημη ένδειξη «ενοικιαζόμενων δωματίων».
Και οι 2 οργανώσεις δήλωσαν ότι η επαγρύπνηση συνεχίζεται, με έμφαση στην ενσωμάτωση της νεολαίας και στην πρόληψη της κοινωνικής παραβατικότητας. Στηρίζονται στη στενή επαφή με τις οικογένειες. Οι CDR, καθώς και η FMC είναι οργανώσεις αφοσιωμένες σε μια μη-αστυνομική αντίληψη στην αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας, της πορνείας, της ενδο-οικογενειακής βίας, του αλκοολισμού – όλα τους υπαρκτά προβλήματα. Στις CDR πέφτει τώρα το βάρος της περιφρούρησης της γειτονιάς, της επαγρύπνησης για κρούσματα μαύρης εργασίας, διακίνησης ναρκωτικών, καταστροφής του περιβάλλοντος.
Στην ετήσια πανεθνική συνάντηση εκπροσώπων των CDR τον Σεπτέμβρη, όπως προκύπτει από τον κουβανικό Τύπο, συζητήθηκαν τρόποι προσέλκυσης της νεολαίας στις Επιτροπές. Φάνηκαν ήδη τα πρώτα θετικά αποτελέσματα αυτής της εκστρατείας, με το 38% των εκλεγμένων εκπροσώπων να είναι νέοι. Έχουν αναπτυχθεί περισσότερες πολιτιστικές και αθλητικές πρωτοβουλίες, καθώς και ένα ειδικό νέο πρόγραμμα συνεργασίας με την ακτοφυλακή για την αποτροπή παράνομων αποπλεύσεων και λαθρεμπορίου.
 |
Άνδρες της ακτοφυλακής με μαθητές και μέλη των CDR στο Πινάρ ντελ Ρίο
|
Ήρθε και η στιγμή να τεθεί στον εκπρόσωπο η ερώτηση: «Έχετε όπλα;»
Η απάντησή του ότι «Εμείς δεν είμαστε στρατιωτική οργάνωση, περιφρουρούμε αλλά δεν έχουμε όπλα,» δεν ικανοποίησε.
Ανοίγουμε, λοιπόν, συζήτηση με έναν κάτοικο με αυτό ακριβώς το ερώτημα. «Φυσικά και υπερασπιζόμαστε την Επανάσταση με τα όπλα στο χέρι, αλλιώς θα είχαμε εξαφανιστεί από τον χάρτη!» λέει ο Φερνάντο.
«Πέρα από τις Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις, η άμυνά μας στηρίζεται στην πολιτοφυλακή. Εγώ όπως και άλλοι γείτονες εκπαιδευόμαστε στη χρήση όπλων και κάνουμε ασκήσεις ετοιμότητας». Κάθε τοπική μονάδα πολιτοφυλακής έχει ελαφρή οπλισμό και φορητά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας κοντά στην έδρα της. Στην παλλαϊκή άμυνα της Κούβας συμμετέχουν εθελοντικά ένα εκατομμύριο πολίτες, ενώ σχεδόν τα μισά μέλη είναι γυναίκες. Ο ρόλος τους είναι υποστηρικτικός του τακτικού στρατού, και έχει ως ειδικό αντικείμενο την προστασία κατοικιών, εργοστασίων και υποδομών από τους εργάτες και τους αγρότες της γύρω περιοχής.
Προκύπτει ότι ο ίδιος ο Φερνάντο είναι βετεράνος εθελοντής του πολέμου στην Αγκόλας ενάντια στα στρατεύματα του καθεστώτος απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής τη δεκαετία του 1980. «Είμαι περήφανος γιατί ως Κουβανός και ως άνθρωπος προσέφερα κάτι στον κόσμο, όπως έκανε τότε η Κούβα, χωρίς να πάρω τίποτε ως αντάλλαγμα. Αυτές οι μάχες δεν δίνονται έναντι οποιουδήποτε ανταλλάγματος.» Σήμερα εργάζεται στο ξενοδοχείο όπου έμενε η μπριγάδα. Από αυτό το μετερίζι μάχεται καθημερινά τις ιδιοτελείς τάσεις που αναπτύσσονται στον τομέα του τουρισμού. Και δεν είναι μόνος.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο θεσμός των CDR, που όσο αλλάζει μείνει ίδιος στην ουσία του, συγκεντρώνει τόσο πολύ το μίσος της αντεπανάστασης. Οι φωνές των πληγωμένων αστών στο Μαϊάμι δεν χάνουν ευκαιρία να τις καταγγέλλουν ως όργανα «καταστολής» και «παρακολούθησης των πολιτών».
Οι CDR εξακολουθούν να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή υπεράσπισης της σοσιαλιστικής επανάστασης, σε αυτή τη νέα φάση της πάλης. Στηρίζονται σε ανθρώπους με αδιαμφισβήτητο κύρος στη γειτονιά, όπως ο Φερνάντο. Δεν είναι για όσους επιζητούν οφέλη και ελαφρύνσεις. Συγκεντρώνουν ανθρώπους της προσφοράς και της αυταπάρνησης. Ανθρώπους του μόχθου που υπερασπίζονται συμπεριφορές με τις οποίες 2-3 γενιές τώρα γαλουχούνται. Η απλή, βασική τους αρχή είναι ότι τα προβλήματα τα λύνουμε συλλογικά.
Μαζί με την Poder Polular και την Πολιτοφυλακή, οι CDR είναι οι συγκεκριμένες φορφές που στη συγκεκριμένη χώρα ασκείται η εξουσία των εργατών και των αγροτών, μετά τη φυσική ανατροπή γαιοκτημόνων και καπιταλιστών. Καθοδηγούνται από ένα σχετικά μικρό, πρωτοποριακό Κομμουνιστικό Κόμμα, με τεράστιο ιστορικό κύρος, που είναι ένα με τους εργαζόμενους και έχει τις τσέπες άδειες από προνόμια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου